Jozef Glassée
Overal in onze samenleving zijn mensen op zoek naar de meest diverse dingen, niet in het minst naar zingeving. In The mapreader brengt Jan Verbruggen dit zoeken in beeld aan de hand van een schilderij en een videofragment. Beide elementen van de narratieve constructie, zoals de kunstenaar zijn werk noemt, vullen elkaar aan en creëren een spanningsveld dat de bezoeker vragen laat stellen naar de manier waarop de mens zichzelf in de wereld plaatst. Verbruggen wil de menselijke keuzevrijheid en de gevolgen van die keuzes benadrukken.
Het centrale element in Verbruggens constructie, een schilderij dat een kaartlezende persoon in een auto voorstelt, geeft op een zeer letterlijke manier weer hoe mensen zich steeds weer dienen te positioneren en te oriënteren. De kaart die de bestuurder van de auto voor zich heeft, is een wirwar van met elkaar verbonden wegen waarlangs hij een doel kan bereiken. Waarop baseren mensen zich om een positie te kiezen? Het is bovendien nog maar de vraag of de keuzes die we maken goede keuzes zijn en in welke mate ze ingegeven worden door positief of negatief denkgedrag.
De voorstelling van de kaartlezer wordt aangevuld met videobeelden van de radar van de militaire luchtverkeersleiding van Semmerzake, in de buurt van Gent. In de dialoog met de videobeelden krijgt de zoektocht van de kaartlezer uit het schilderij een maatschappijkritische dimensie. Een radar heeft immers een militaire connotatie en detectie op een radar wordt niet zelden gevolgd door vernietiging. Voor Verbruggen is een radar een instrument dat helpt bij het innemen van een positie tegenover alles wat op de mens afkomt. De radar spoort voorwerpen op, waarop een menselijke actie volgt. Wat vreemd of vertrouwd is, wordt door de bedieners van de machine bepaald. Net zo heeft iedereen een eigen radar in zich en bepaalt elk van ons telkens opnieuw wat vreemd is en wat niet en welke actie ondernomen moet
worden.
Voor het schilderij uit The mapreader vertrok Verbruggen van een digitale fotografische print, die hij vervolgens op doek bracht. Deze werkwijze sluit aan bij die van Luc Tuymans, die vertrekt van polaroids om ze vervolgens na te schilderen. Verbruggen verzamelt doelbewust fotografische beelden, de beste exemplaren gebruikt hij in zijn constructies. Net als Tuymans speelt Verbruggen met het bevreemdende effect van een eerder minimalistische schildertechniek en een wazige, raadselachtige voorstelling. Daardoor wordt The mapreader een zeer indringende confrontatie.
other work by Jan Verburggen
click on picture
click on picture
